Urlop wypoczynkowy to coroczna, nieprzerwana i płatna przerwa w wykonywaniu pracy.
Pracownik nie może się zrzec prawa do urlopu wypoczynkowego.

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.

20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat.

26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Przy ½ etatu jest to 10 lub 13 dni.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.

W świetle poprzedniego stanu prawnego, pracownicy którzy posiadali długi staż pracy i podejmowali równolegle dodatkowe zatrudnienie u innego pracodawcy, musieli w tym drugim stosunku pracy nabywać prawo do urlopu od początku, gdyż niezakończony okres zatrudnienia nie podlegał w tym przypadku zaliczeniu.

Zmieniło się to jednak za sprawą nowego przepisu według którego jeśli pracownik pozostaje jednocześnie w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu do dni należnego urlopu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.

Przykład

Jan pracuje na umowę o pracę u dwóch różnych pracodawców.
U pracodawcy X został zatrudniony w 2012 roku, natomiast u pracodawcy Y został zatrudniony na ⅓  etatu w 2018 roku.

Przy ustalaniu jego uprawnień urlopowych u pracodawcy Y wlicza się mu cały poprzedni niezakończony okres zatrudnienia, do momentu zawarcia umowy z pracodawcą Y.

Urlopu udziela się:

• w dni, które są dla pracownika dniami pracy,
• zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
• w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu,

Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się ukończenie:

1. Zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2. Średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3. Średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
4. Średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
5. Szkoły policealnej – 6 lat,
6. Szkoły wyższej – 8 lat.

Okresy te nie podlegają sumowaniu.

Przykład: Maciej w 2014 roku ukończył średnią szkołę ogólnokształcącą, po czym poszedł na studia, które ukończył z tytułem magistra. 

Po studiach Maciej podjął swoją pierwszą pracę i pracuje u tego samego pracodawcy już 2 lata.

Maciejowi naliczone zostało 8 lat na poczet urlopu z tytułu ukończenia szkoły wyższej, oraz kolejne dwa lata przepracowane w obecnej firmie co razem daje 10 lat. Oznacza to, że Maciejowi przysługuje teraz 26 dni urlopu.

(Pamiętajmy, że w tym przypadku nie wlicza się ukończenie średniej szkoły ogólnokształcącej, ponieważ okresy nauki nie sumują się).

Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się albo okres pracy, podczas którego równocześnie się uczył albo okres nauki, w zależności od tego co będzie dla niego korzystniejsze.

Urlop powinien być udzielony:

• zgodnie z planem urlopów, który ustala pracodawca biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Nie dotyczy to urlopów na żądanie.

• W braku takiego planu następuje to na podstawie porozumienia pracownika z pracodawcą.

Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika – ojca wychowującego dziecko lub pracownika – innego członka najbliższej rodziny.

Przesunięcie urlopu

Przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na wniosek pracownika, który uzasadniony będzie ważnymi powodami.

Przesunięcie terminu urlopu jest możliwe również z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy.

Urlop ustalany jest w planie urlopów z wyprzedzeniem, co jednak jeśli nastąpi przeszkoda w jego wykorzystaniu?

Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na późniejszy termin. 

Do przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy należą:

• czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
• odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
• powołania na ćwiczenia wojskowe albo stawienia się do pełnienia służby w aktywnej rezerwie, na czas do 3 miesięcy,
• urlop macierzyński.

Tak, ale tylko wtedy gdy obecności pracownika w zakładzie pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu.

W takiej sytuacji pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.

Pracownik ma prawo urlopu na żądanie w wybranym przez siebie terminie. Przysługuje mu nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Żądanie takiego urlopu trzeba zgłosić najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia.

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.

Stałe składniki wynagrodzenia bierze się w wysokości przysługującej za miesiąc, w którym korzysta z urlopu.

Czyli za urlop dostanie tyle, ile normalnie zarobiłby w danym miesiącu.

Zmienne składniki (prowizje, premie) bierze się w przeciętnej wysokości z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc korzystania z urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.

Jeśli składnik wynagrodzenia nie są stałe to przy wypłacaniu wynagrodzenia za czas urlopu bierze się pod uwagę przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 3 miesięcy przed urlopem.

Jeśli pracownik nie wykorzysta przysługującego urlopu w całości lub w części przysługuje mu ekwiwalent pieniężny, ale tylko wtedy gdy powodem niewykorzystania urlopu jest wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy.

Jeśli umowa wygasła, ale pracownik zawarł drugą umowę z tym samym pracodawcą,
to nie wypłaca się ekwiwalentu gdy postanowią oni o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej między nimi bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Zatem jeśli umowa pracownika z danym pracodawcą wygasła i bezpośrednio po tym nie podpiszą nowej umowy to pracownikowi należy się ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni urlopu.
Jeśli jednak postanowią zawrzeć nową umowę, bezpośrednio po zakończeniu poprzedniej, mogą postanowić o tym, że pracownik wykorzysta zaległy urlop podczas zatrudnienia na nowo podpisaną umowę.
Nie ma możliwości wypłaty ekwiwalentu w zamian za to, że pracownik nie pójdzie na urlop. Takie praktyki są niezgodne z prawem pracy i znacznie godzą w prawa pracownicze.

Jest to urlop podczas którego ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

• pracownik nie świadczy pracy,
• pracodawca nie płaci wynagrodzenia. 

Urlop jest udzielany na pisemny wniosek pracownika.

Co do zasady okres udzielonego urlopu bezpłatnego nie jest wliczany do okresów pracy, od których zależą uprawnienia pracownicze. Są jednak urlopy bezpłatne wliczane do okresów pracy jak np. urlop bezpłatny udzielany za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami.

Przysługuje w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie:

będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym,

która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Pracownik może skorzystać z 5 dni urlopu.

Urlopu udziela pracodawca na wniosek pracownika. Wniosek należy złożyć nie później niż 1 dzień przed rozpoczęciem urlopu.

Jaki rodzaj umowy wybrać?

29 lutego, 2024

Wszystko co musisz wiedzieć o umowie o dzieło

23 lutego, 2024

Jak złożyć wypowiedzenie?

26 stycznia, 2024