Granica pomiędzy dociekliwością rekrutera, który chce dowiedzieć się jak najwięcej o przyszłym potencjalnym kandydacie, a dyskryminacją, bywa bardzo cienka. Cały proces rekrutacji, zaczynając od ogłoszenia o pracę, podlega zakazowi dyskryminacji, który regulowany jest przez Kodeks pracy.
Poznaj swoje prawa i dowiedz się, jak reagować w sytuacji takich naruszeń.
Rozmowa o pracę — znaj swoje prawa
Podczas rekrutacji zarówno kandydat, jak i pracodawca zdobywają cenne informacje, które pomagają ocenić, czy będą do siebie pasować. Są jednak tematy, które rekruter powinien omijać. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca nie może dyskryminować kandydatów ani pracowników ze względu na:
- płeć,
- wiek,
- religię,
- rasę,
- narodowość,
- przekonania polityczne,
- niepełnosprawność,
- wyznanie,
- orientację seksualną,
- pochodzenie etniczne
- przynależność związkową.
Problem dyskryminacji może rozpocząć się już na wczesnym etapie rekrutacji — w treści ogłoszenia o pracę. Może dotyczyć on również postanowień regulaminów czy wytycznych dotyczących rekrutacji, rozmowy kwalifikacyjnej i zadawanych pytań, sposobu przyjęcia bądź odrzucenia kandydata.
Jeśli na którymkolwiek etapie spotkasz się z dyskryminacją, masz prawo zawiadomić Państwową Inspekcję Pracy. Obecnie temat naruszeń na polu zawodowym jest coraz częściej poruszany, warto zapoznać się również z dodatkową rozmową:
Przykłady dyskryminacji podczas rozmowy rekrutacyjnej
Zostałeś zaproszony na rozmowę o pracę, ale czujesz, że rekruter zbyt mocno wnika w twoje prywatne sprawy? Jeśli pytania dotyczą twoich przekonań politycznych, religii, orientacji seksualnej, sytuacji rodzinnej, płci lub wieku, masz prawo odmówić odpowiedzi i przerwać spotkanie. Wyjątki mogą dotyczyć specyficznych stanowisk, gdzie pewne cechy są uzasadnione, ale pracodawca musi to udowodnić.
Jakie pytania są typowe, a jakie przekraczają granice? Oto przykłady pytań, które nigdy nie powinny się pojawić:
- Na kogo Pan/Pani głosował/a?
- Czy jest Pan/Pani osobą wierzącą?
- Jaka jest Pana/Pani orientacja seksualna?
- Jaki jest Pana/Pani stan cywilny?
- Czy w najbliższym czasie pojawiają się plany założenia/powiększenia rodziny?
- Co sądzi Pan/Pani o danej partii politycznej?
- Jak wygląda sytuacja rodzinna?
Nikt nie ma prawa nadużywać swojej pozycji i żądać odpowiedzi na pytania osobiste. Istnieje kilka pytań wykraczających poza sferę zawodową, jak na przykład mocne oraz słabe strony, hobby czy motywacje — pytania te jednak posiadają swoje uzasadnienie, ponieważ dzięki nim rekruter ma szansę poznać lepiej twoje usposobienie, co w połączeniu z analizą twoich kompetencji oraz doświadczenia, ułatwia podjęcie decyzji, czy odnajdziesz się na danym stanowisku.
Podsumowanie
Przebieg procesu rekrutacji rozpoczyna się od ogłoszenia o dane stanowisko — już na tym etapie, nie powinieneś ignorować pojawiających się red flagów na etapie poszukiwania pracy — nie daj się oszukać!
Jakikolwiek przejaw dyskryminacji jest niedopuszczalnym aktem, regulowanym przez Kodeks pracy. Masz prawo reagować w sytuacjach przekraczających twoje granice i prawa. To twoje kwalifikacje, wykształcenie, doświadczenie i umiejętności powinny decydować o wyniku rekrutacji. Jeśli w przyszłości doświadczysz przykrego zdarzenia z dyskryminacją, masz prawo na odmowę odpowiedzi, a także złożenie skargi do Państwowej Inspekcji Pracy. Znajomość własnych praw pomaga poczuć się pewniej w nieprzyjemnych sytuacjach podczas procesu rekrutacji.
