Przekazywanie historii stało się nieodłącznym elementem naszej komunikacji. Storytelling od wieków służył do dzielenia się wiedzą, szerzenia kultury i wartości, łącząc ludzi przez emocje i doświadczenia.
Ale czym tak naprawdę jest storytelling i jak możemy wykorzystać jego potencjał w codziennym życiu i na… rozmowie kwalifikacyjnej? Czytaj dalej!
Czym jest storytelling?
Storytelling to sztuka opowiadania historii, która angażuje emocje, wyobraźnię i doświadczenia słuchacza. Polega na przekazywaniu informacji za pomocą narracji, która ma wywołać określone reakcje lub przekazać określone przesłanie.
Przeprowadzone badania wykazały, że gdy słuchamy historii, nasz mózg nie tylko aktywuje obszary odpowiedzialne za przetwarzanie języka, ale także te obszary, które normalnie aktywują się, gdy sami przeżywamy opisywane wydarzenia. Innymi słowy, nasz mózg reaguje na historię tak, jakbyśmy ją sami doświadczyli.
Przykładowo, gdy słuchamy historii o wyprawie w góry, obszary mózgu związane z wizualizacją krajobrazu czy emocjami sprawiają, że czujemy się, jakbyśmy sami byli uczestnikami tej wyprawy. Dlatego też storytelling może być tak skutecznym narzędziem do przekazywania informacji i budowania emocjonalnego zaangażowania.
Używasz storytellingu na co dzień
Codziennie, w niemal każdym aspekcie naszego życia, używamy storytellingu. Opowiadamy historie o naszych przeżyciach, planach, marzeniach i wyzwaniach. Nawet w najprostszych rozmowach z bliskimi używamy narracji, aby wyrazić swoje uczucia i przekazywać informacje w sposób bardziej angażujący i emocjonalny.
Tu pojawia się pytanie: czemu tak się dzieje? Dlaczego to właśnie opowieści, których wydarzenia układają się w logiczną całość, wprawiają nasze mózgi w pracę na pełnych obrotach, angażując zmysły i emocje?
Odpowiedź jest prosta: jesteśmy tak stworzeni i w taki sposób myślimy. Cały dzień „tkwimy” w narracjach, czy to myśląc o zakupach spożywczych, o pracy, czy o naszych bliskich. Tworzymy historie w naszych głowach dla każdej akcji i rozmowy. A to jest właśnie storytelling.
Jak tworzyć narrację storytellingu?
Tworzenie skutecznej narracji storytellingu wymaga zastosowania różnorodnych technik i strategii, które sprawią, że twoja historia będzie zarówno interesująca jak i angażująca. Istnieje kilka kluczowych elementów:
- Określ cel i przesłanie historii
Zanim zaczniesz opowiadać historię, ważne jest, abyś jasno określił swój cel i jego przesłanie. Zastanów się, co chcesz osiągnąć swoją opowieścią — chcesz kogoś zainspirować, a może do czegoś przekonać? Świadomość celu pomoże ci utrzymać spójność i skupić się na najważniejszych elementach historii.
- Ustal główne punkty
W storytellingu istotne jest wyłapanie głównych punktów historii. To właśnie one nadają jej kształt i emocje. Pomyśl o tych aspektach, które są najbardziej intrygujące i pasują do przekazu. Im bardziej trafnie wybierzesz te punkty, tym bardziej wciągniesz słuchaczy w swoją opowieść.
- Używaj emocji
Emocje są nieodłącznym elementem skutecznego storytellingu — dlatego taraj się wzbudzać w odbiorcy różne emocje, takie jak radość, smutek, strach czy zdziwienie, aby sprawić, że twoja historia będzie bardziej dynamiczna, a tym samym przekonująca.
- Utrzymuj spójność i płynność historii
Dbaj o spójność i płynność w swojej opowieści, unikając nagłych skoków lub zmian tematu. Upewnij się, że historia jest łatwa do śledzenia i zrozumienia dla słuchaczy, planując starannie przejścia między jej poszczególnymi elementami.
- Pilnuj swojego tempa i tonu
Wariacje tonu i tempa narracji mogą pomóc ci utrzymać zainteresowanie swojego słuchacza. Niech twoja historia będzie dynamiczna, z momentami napięcia i rozluźnienia, aby utrzymywać uwagę przez cały czas.
Tomasz Bill
Językoznawca, storyteller, ekspert i strateg komunikacji, przedsiębiorca, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego.
Zawodowo zajmuje się projektowaniem języków komunikacji marek, zespołów oraz ludzi z wykorzystaniem storytellingu.
W świecie storytellingu Tomek Bill, uznany ekspert w tej dziedzinie, podpowiada, jak storytelling ma się do bardziej konkretnych branż:
W pewnych branżach nadal rządzi konkret i liczba. Wtedy można wejść poziom wyżej i zastosować data-storytelling, czyli opowieści o faktach, liczbach i danych, ale to może temat na oddzielny artykuł. Nasz profesjonalizm wówczas powinien włączyć tryb dopasowania narracji do odbiorców i skupić się na tym, co naprawdę może stanowić wartość dla potencjalnego pracodawcy. Nie chcielibyśmy przecież zostać uznani za „gawędziarzy” lub „farmazoniarzy” gdy w grę wchodzą duże pieniądze, bezpieczeństwo ludzi czy inne elementy, których podstawą są funkcje o ogromnej odpowiedzialności społecznej.
Inspiracja do budowania historii
W pozycji Ffion Lindsay “The Seven Pillars of Storytelling” możemy przeczytać o metodach i sposobach na prezentację struktury naszej historii, dodając do niej wspomniane filary, np.:
- Monomit (podróż bohatera): bohater wyrusza w trudną podróż, pokonuje wyzwania i wraca z pozytywnym rezultatem. Pomaga to wyjaśnić drogę do mądrości, którą chcesz się podzielić, zabiera słuchaczy w podróż i pokazuje korzyści z ryzyka.
- Linie przebiegu w czasie: wykorzystuje graficzne mapowanie czasu, aby kontrastować obecny stan rzeczy z pożądanym. To inspiruje do działania i tworzy nadzieję na zmianę.
- In medias res: rozpoczyna opowieść od samego środka akcji, przykuwając od razu uwagę odbiorców i utrzymując ich w napięciu. To skupia uwagę na kluczowym momencie historii.
Zainspiruj się książką “The Seven Pillars of Storytelling” Ffion Lindsay i twórz naprawdę angażujące i ciekawe narracje.
Profesjonalizm i autentyczność w storytellingu rekrutacyjnym
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej istotne jest znalezienie równowagi między profesjonalizmem a autentycznością. A możesz to zrobić, pilnując kilku aspektów:
- Dopasuj historię do kontekstu rozmowy,
- Dostosuj ton do atmosfery rozmowy,
- Bądź autentyczny i prawdziwy, nie twórz fikcyjnych historii,
- Unikaj dramatyzowania i skrajnych emocji,
- Wybieraj te historie, które najlepiej pokazują twoje umiejętności i doświadczenie, dostosowując swoją narrację wymagań stanowiska.
Tomek Bill, podpowiada, że kluczowym elementem jest autentyczność. Nie ma co udawać – jego wskazówki pokazują, jak ważne jest pozostawanie sobą, by opowieść miała moc:
Bycie profesjonalnym i autentycznym wymaga ogromnej elastyczności, wyczucia, a jednocześnie pewności siebie. Co nie oznacza, że nie da się tego nauczyć. Tak naprawdę nasza autentyczność powinna zawsze pozostawać taka sama, natomiast to, co powinno się zmieniać, to styl lub rejestr naszej komunikacji. Na żadnym etapie rekrutacji, ani tym bardziej na potrzeby zmiany środowiska, nie sugerowałbym, aby nasza autentyczność przybierała skrajne formy. To właśnie nasz naturalny sposób bycia, zachowanie oraz to jak się komunikujemy na co dzień, powinny stanowić o tym, że to właśnie nam należy powierzyć daną posadę.
Przykład:
❌ Jestem szczery, czasami aż zbyt ostry, ale wierzę, że lepsza jest najtrudniejsza prawda od najlepszego kłamstwa. (Tak powiedziałby autentyczny i codzienny Tomek)
✅ Wierzę, że wartościowy feedback, nawet jeśli niekiedy ocierający się o konstruktywną krytykę, jest zdecydowanie lepszy niż komunikacja, której podstawą jest brak komunikacji, unikanie czy wyparcie. Największą krzywdę możemy wyrządzić sobie, udając, że wszystko jest w porządku.
Najczęściej popełniane błędy podczas storytellingu
- Zbyt długie historie — staraj się wybierać historie, które są zwięzłe i skoncentrowane na najważniejszych punktach, unikając nadmiernego rozwlekania się.
- Brak związku z pytaniem — upewnij się, że twoja odpowiedź jest związana z tematem pytania i przekazuje istotne informacje.
- Brak przykładów — skup się na konkretnych przykładach sukcesów i osiągnięć, które najlepiej pokażą twoje umiejętności i kompetencje w związku z wymaganiami danej oferty pracy.
Co o spostrzeżeniach na temat najczęstszych błędów przekazuje CEO Thebill?
Tak naprawdę jest tylko jeden błąd, który potrafi zaważyć o powodzeniu całej rozmowy. Storytelling to nie jest opowieść o nas samych, ani tym bardziej o naszym ego. Słowo klucz: inkluzywność. Nawet jeśli stawiamy pierwsze kroki w storytellingu i brakuje nam inspiracji, to ważne, aby skupić się na odbiorcy i wartości, jaką może wynieść z mojej opowieści.
A w praktyce? Najkrócej jak się tylko da: stosujmy więcej czasowników niż przymiotników. Opowieść ma być konkretna i dynamiczna. Czasowniki robią robotę. Jeśli tego nie powiedzieli Wam w liceum, to ja Wam to teraz mówię.
- Co udało mi się osiągnąć w poprzedniej firmie?
- Jakie projekty zrealizowałem i jak to wpłynęło na zespół oraz firmę?
- Jakie z moich cech sprawiły, że szybko zaaklimatyzowałem się w zespole?
- Co najbardziej cenił zespół we współpracy ze mną?
- Czego nauczyłem się od poprzedniego pracodawcy, a co się mogę nauczyć nowego?
- W jaki sposób moje umiejętności przełożą się na wymierną korzyść dla pracodawcy?
Zobacz także: Nie popełniaj tych błędów na rozmowie kwalifikacyjnej!
Podsumowanie
- Storytelling to ważny sposób przekazywania historii poprzez angażowanie emocji i doświadczeń.
- Odgrywa ważną rolę zarówno w życiu osobistym, jak i biznesowym, umożliwiając budowanie więzi i efektywną komunikację.
- Wykorzystanie storytellingu podczas rozmowy kwalifikacyjnej może zwiększyć szanse na pozytywny wynik rekrutacji poprzez autentyczne i przekonujące przedstawienie swoich umiejętności i doświadczenia.
