Jakie masz prawa podczas okresu próbnego?

Okres próbny w pracy to czas pełen nadziei, ale i niepewności. Wielu pracowników nie zdaje sobie sprawy z tego, że także w trakcie okresu próbnego mają konkretne prawa chronione przez przepisy prawa pracy.

Jakie są te prawa? Co warto wiedzieć, aby nie dać się zaskoczyć? Oto kompleksowy przewodnik po najważniejszych aspektach związanych z okresem próbnym w pracy.

Zgodnie z artykułem 25 Kodeksem pracy, okres próbny nie może przekraczać trzech miesięcy. Co istotne, umowa na okres próbny nie może być przedłużana ani odnawiana na to samo stanowisko, co oznacza, że po upływie tego czasu pracodawca musi podjąć decyzję o dalszym zatrudnieniu pracownika na innych warunkach.

Podczas okresu próbnego, pracownik ma prawo do szeregu uprawnień, które mają na celu zapewnienie mu odpowiednich warunków pracy i ochronę przed nieuczciwymi praktykami pracodawcy. Oto najważniejsze z nich:

• Wynagrodzenie: Pracownik na okresie próbnym ma prawo do wynagrodzenia za wykonaną pracę. Jego wysokość powinna być jasno określona w umowie o pracę. Warto zwrócić uwagę, że wynagrodzenie to musi być wypłacane regularnie i terminowo, zgodnie z przepisami prawa pracy.

• Urlop wypoczynkowy: Pracownik zdobywa prawo do urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do przepracowanego okresu. Przykładowo, jeśli pracownik jest zatrudniony na okres próbny wynoszący trzy miesiące, nabywa prawo do 1/4 swojego rocznego wymiaru urlopu, czyli około pięciu dni.

• Zachowanie poufności: Pracownik ma prawo oczekiwać, że wszelkie informacje dotyczące jego osoby, a także wyniki jego pracy, będą traktowane poufnie i nie będą udostępniane osobom trzecim bez jego zgody.

• Bezpieczeństwo i higiena pracy: Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, nawet podczas okresu próbnego. Obejmuje to odpowiednie szkolenia, dostęp do środków ochrony osobistej oraz regularne kontrole warunków pracy.

Kodeks pracy precyzyjnie określa długość okresu wypowiedzenia umowy zawartej na okres próbny, co zapewnia obu stronom umowy – pracodawcy i pracownikowi – jasność co do procedur związanych z zakończeniem zatrudnienia. Artykuł 34 Kodeksu pracy mówi, że okres wypowiedzenia wynosi:

• 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
• 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, ale nie przekracza 3 miesięcy,
• 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Umowę na okres próbny mogą wypowiedzieć zarówno pracownik, jak i pracodawca. Zasady wypowiedzenia są jednakowe dla obu stron i muszą być zgodne z przepisami Kodeksu pracy. Pracownik może złożyć wypowiedzenie w dowolnym momencie trwania okresu próbnego, z zachowaniem odpowiedniego okresu wypowiedzenia. Pracodawca również ma prawo wypowiedzieć umowę, jednak musi pamiętać o uzasadnieniu swojej decyzji oraz zachowaniu okresu wypowiedzenia określonego w umowie.

Są sytuacje, w których możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zgodnie z artykułem 52 Kodeksu pracy, pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika w przypadku:

• Ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych: Takie naruszenia mogą obejmować nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa, regularne spóźnianie się do pracy lub nieuzasadnioną absencję.
• Popełnienia przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie na zajmowanym stanowisku: Może to być na przykład kradzież, oszustwo lub inne poważne przestępstwa.
• Zawinionej utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy: Przykładem może być utrata prawa jazdy przez kierowcę zawodowego.

Z kolei artykuł 55 Kodeksu pracy pozwala pracownikowi na rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, jeśli:

• Pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika: Może to obejmować np. brak wypłaty wynagrodzenia w terminie, nieprzestrzeganie warunków pracy określonych w umowie.
• Stan zdrowia pracownika nie pozwala na wykonywanie pracy określonej w umowie, a pracodawca nie zapewnił innego stanowiska odpowiadającego temu stanowi: w takim przypadku pracownik musi przedstawić zaświadczenie lekarskie potwierdzające jego stan zdrowia.

Okres próbny to nie tylko czas na ocenę przydatności pracownika przez pracodawcę, ale również moment, w którym pracownik może ocenić swoje nowe miejsce pracy. Ważne jest, aby znać swoje prawa i obowiązki, które wynikają z Kodeksu pracy, aby w pełni korzystać z ochrony prawnej przysługującej każdemu pracownikowi.

Pamiętaj, że znajomość swoich praw to klucz do pewności siebie w miejscu pracy, nawet podczas okresu próbnego. Dzięki świadomości przysługujących Ci uprawnień możesz uniknąć nieporozumień i czuć się pewniej w nowym środowisku pracy, co z kolei pozytywnie wpłynie na Twoje relacje z pracodawcą i kolegami z zespołu.