Obecnie, podczas aktywnego poszukiwania pracy, można spotkać się z koniecznością włożenia większego wysiłku, niż samo dostarczenie aktualnego CV. Oprócz listu motywacyjnego, lub portfolio, które wymagane jest przy niektórych zawodach, wielu pracodawców decyduje się na przydzielenie dodatkowego zadania kandydatom. I chociaż nie jest to stała praktyka, warto być przygotowanym na taką ewentualność, oraz znać swoje prawa. Czy potencjalny pracodawca automatycznie nabywa prawa autorskie do naszego dzieła i ma prawo je wykorzystac, nawet w przypadku, gdy nie zdecyduje się na zatrudnienie kandydata?
Prawa autorskie
Zacznijmy od tego, czym właściwie są prawa autorskie?
Strona Legalna Kultura definiuje to jako ogół praw przysługujących twórcy utworu, w tym prawo twórcy do decydowania o sposobie korzystania z utworu i czerpania z niego korzyści.
Ustawa dotycząca praw autorskich przewiduje istotny wyjątek w praktyce, dotyczący praw autorskich i ich twórcy w przypadku utworów pracowniczych.
Pracodawca posiada autorskie prawa majątkowe do dzieła stworzonego przez pracownika, który wykonywał dane dzieło w wyniku wykonywania obowiązków pracowniczych.
Potencjalny pracownik, wykonujący zadanie w ramach rekrutacji, niezatrudniony umową, posiada inne prawa – poznaj je lepiej, aby przejść przez proces rekrutacji bez zbędnych niespodzianek.
Znaj swoje prawa
Załóżmy, że dostarczyłeś stworzone zadanie na potrzeby rekrutacji do potencjalnego pracodawcy. Czy to oznacza, że nabył on automatycznie prawa do twojego dzieła?
Absolutnie nie! Jeśli pomiędzy pracodawcą a twórcą nie została zawarta odpowiednia umowa, dotycząca przeniesienia praw autorskich i majątkowych, pracodawca nie może korzystać z utworu.
I chociaż nabywa on prawa autorskie i majątkowe do utworów wykonanych w ramach stosunku pracy przez pracownika, nie dotyczy to kandydata podczas procesu rekrutacji. Co więcej, nawet jeśli finalnie zostaniemy zatrudnieni w danym miejscu pracy, prawa autorskie do stworzonych dzieł wciąż pozostają nasze. Projekty te nie mogą zostać uznane za pracownicze, ponieważ do ich stworzenia doszło PRZED rozpoczęciem pracy.
Co w takim przypadku może zrobić pracodawca? Jeśli zależy mu na użyciu danego dzieła, musi on podpisać umowę z autorem o przeniesienie praw autorskich, bądź też umowę licencyjną.
Jeśli nasze dzieło zostało użyte bez podpisania umowy lub zatrudnienia, jest to bezprawne użycie, a jako osoby poszkodowane możemy dochodzić swoich praw.
O czym warto jeszcze pamiętać, aby zabezpieczyć się przed oszustwem ze strony firmy i przywłaszczeniem pracy?
- podpisuj wszystkie stworzone zadania imieniem i nazwiskiem (najlepiej przygotować plik w formie bez możliwości edytowania, a więc firma nie będzie miała możliwości usunięcia danych z pracy)
- masz prawo do umieszczenia w swoim dziele zapisu informującego, że dane dzieło stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego i podlega ochronie przewidzianej przez ustawę, a wraz z przekazaniem utworu nie przenosisz na pracodawcę praw do danego utworu
- w przypadku przesyłania zadań drogą mailową, zachowaj wszystkie kopie maili
- jeśli dane dzieło jest dla Ciebie ważne i zależy Ci aby mieć pewność, że nie zostanie ono przywłaszczone i użyte, możesz poprosić potencjalnego pracodawcę o podpisanie umowy, w której rozpisane zostaną zasady korzystania z danego projektu
W przypadku zastosowania się do powyższych porad, dochodzenie swoich praw w przyszłości może okazać się ułatwione.
Podsumowanie
Podejmując się wykonania projektu na potrzeby rekrutacji, zawsze należy zachować ostrożność oraz zadbać o odpowiednie zabezpieczenie prac. Oczywiście, zlecenie przygotowania dodatkowego zadania powinno mieć na celu ocenę umiejętności danej osoby. Niestety, trzeba być przygotowanym również na nieuczciwe praktyki ze strony pracodawcy, który bezprawnie wykorzystuje dzieło niezatrudnionego kandydata, czerpiąc korzyści – również materialne.
Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, co do powierzonego zadania lub bezprawnego wykorzystania naszej pracy, warto skonsultować swoje obawy z prawnikiem specjalizującym się w prawach autorskich.
